De Agentschappen voor Integratie en Inburgering willen nieuwkomers op weg helpen in de Belgische samenleving. Daarom werd in 2021 het project ‘Online Leren in MO’ in het leven geroepen als onderdeel van de cursus maatschappelijke oriëntatie (MO). De doelstelling van dat project is om MO-leerkrachten en -cursisten een online platform aan te bieden met gevarieerd lesmateriaal in maar liefst 25 talen. Met behulp van dat lesmateriaal leggen inburgeraars later een test af, in hun eigen taal of een taal die ze voldoende beheersen. Veel complex vertaalwerk dus – en laat dat nu net de sterkte van Untranslate zijn.
Inburgeraars komen tijdens de cursus maatschappelijk oriëntatie meer te weten over het leven in België: Hoe vind ik een job? Waar kan ik terecht voor medische hulp? En hoe werkt het openbaar vervoer?
Om deze vragen op een interactieve manier te beantwoorden en de studenten actief bij de leerstof te betrekken, maken de Agentschappen gebruik van blended learning. Deze onderwijsmethode combineert online en klassikaal leren in een intuïtief e-learningplatform. Zo hoeven de cursisten niet elke dag pen en papier op te nemen of zich naar de les te verplaatsen, maar kunnen ze op hun eigen tempo de online modules volgen. Naast de lesmodules bevat het platform ook informatieve kennisclips, animatievideo’s en infographics om op een visuele manier (digitale) competenties te verwerven die onmisbaar zijn in de huidige samenleving.
Projectmanagement op maat
Als promotor van het project zocht en vond het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering bij Untranslate een partner die de Nederlandse pilootversie van het project ‘Online Leren in MO’ kon vertalen naar het Arabisch, Engels en Frans. Bovendien moest ook de inburgeringstest vertaald worden vanuit het Engels naar het Hindi, Koerdisch, Pasjtoe, Somali, Thaïs, Tigrinya en Urdu. Door de recente vluchtelingenstroom vanuit Oekraïne werd ook het Oekraïens aan het lijstje toegevoegd. Untranslate trommelde gespecialiseerde linguïsten op om in hun moedertaal de vertalingen en revisies te verzorgen, zodat de inhoud en omkadering zo kwalitatief en efficiënt mogelijk van de ene naar de andere taal overgebracht kon worden.
Bidirectionele talen vertalen
Talen zoals Arabisch, Urdu en Pasjtoe zijn bidirectionele talen, ook wel BIDI-talen genoemd. BIDI-talen zijn talen die van rechts naar links worden geschreven, maar waarbij sommige delen, zoals cijfers en leestekens, ook van links naar rechts kunnen geschreven worden. Ook de opmaak van de vertaling van het online les- en examenmateriaal vroeg om een contextgevoelige aanpak. Het Arabisch gebruikt bijvoorbeeld geen drukletters om een woord te beklemtonen. Untranslate overlegde met moedertaalsprekers voor een oplossing op maat: de woorden in het vet plaatsen bleek de beste aanpak. In het Pasjtoe deed hetzelfde probleem zich voor, maar in deze taal bracht deze oplossing geen soelaas. Opnieuw werden moedertaalsprekers geconsulteerd, die besloten dat de woorden onderlijnen de beste optie was.
Vertalen in verschillende tools
Binnen het pilootproject zette het Agentschap verschillende kanalen en tools in. Zo werden de modules ontwikkeld in het e-learningsysteem Articulate Storyline, de video’s gemaakt met de animatiesoftware PowToon en de infographics ontworpen met het online designplatform Canva. Het materiaal was bovendien vaak zowel visueel als auditief. Veel verschillende bestandsformaten dus, die elk om een specifieke aanpak vragen.
Gewapend met de nodige ervaring en expertise op het vlak van taaltechnologie, onderzocht Untranslate de beste werkwijze. Voor de animatievideo’s en infographics werkten de linguïsten rechtstreeks in de originele tools, maar voor de inhoud uit Articulate Storyline was een gespecialiseerde aanpak nodig. De bronteksten werden in een tweetalig tekstformaat geëxporteerd en vervolgens vertaald in een online workbench. Hierbij was het cruciaal dat de ‘tags’ (die de opmaak van de tekst in de brontaal capteren) zich op de overeenkomstige plaats in de doeltaal bevonden, zodat de lay-out van de vertaalde versie na publicatie precies hetzelfde was. Zo blijven stilistische elementen (lettertype, gebruik van nummeringen en opsommingen, positionering …) behouden, maar krijgt ook binnen een zin elk woord de juiste opmaak (bold, cursief, onderlijnd …). Voor dit aspect van het vertaalproces is nauwkeurigheid en oog voor detail onontbeerlijk.
Specifieke termen en gevoelige informatie
Omdat het Agentschap een unieke aanpak hanteert, kregen de vertalers en revisoren voor de uitvoering van beide projecten een uitgebreide briefing. Ze moesten onder meer een gedetailleerde stijlgids volgen, aangevuld met een terminologielijst. Termen zoals ‘OCMW’ of ‘De Lijn’ bleven onvertaald, terwijl een term als ‘remgeld’ werd voorzien van een omschrijving of vertaling tussen haakjes. De vertalers en revisoren tekenden bovendien een geheimhoudingsovereenkomst om hun volledige toewijding aan het project te tonen en ervoor te zorgen dat de informatie niet uitlekt.
Kwaliteitscontrole en proactieve communicatie
Voor de opstart van elk project controleerden de projectmanagers van Untranslate of de bronteksten inhoudelijk foutloos waren om een kwalitatieve vertaling te kunnen verzekeren. Ze brachten het Agentschap meteen op de hoogte van eventuele ambiguïteiten of onduidelijkheden in de brontekst om te vermijden dat een verwarrende passage nog uitgeklaard moest worden tijdens de productiefase. Bovendien hadden de projectmanagers van het Agentschap van in het begin toegang tot de werkversies van de modules, zodat ze het vertaalproces actief en in real time konden opvolgen.
Vertalingen die bruggen bouwen
Dankzij een knap staaltje projectmanagement werden beide vertaalprojecten in goede banen geleid, met speciale aandacht voor verschillen in de bron- en doeltalen. Door zowel rekening te houden met de vertaalbehoeften van het Agentschap als de leerbehoeften van de eindgebruikers, functioneerde Untranslate als bruggenbouwer om de weg naar inburgering weer een stukje makkelijker te maken. Maar ook voor de projectmanagers, vertalers en revisoren van Untranslate was het leerrijk om doorheen het project bij te leren over de geschiedenis van de sociale zekerheid in België, om de voor- en nadelen van huren of kopen te overlopen, of om simpelweg de sorteerregels voor afval nog eens op te frissen.
Bent u op zoek naar een gespecialiseerd vertaalbureau dat alles uit de kast haalt om uw digitaal project naar een hoger niveau te tillen? Of het nu om een e-learningplatform of een ander meertalig project gaat: onze taalexperten helpen u van opstart tot finish. Neem dan vrijblijvend contact op voor advies op maat.